Z ekologią na co dzień

   W przeszłości prawdopodobnie istniały mikroorganizmy inne niż glony zooxantelle, które wchodziły w fotosymbiozę z innymi koralowcami lub innymi organizmami. Rafy istniały wcześniej, więc fotosymbioza istniała przed powstaniem znanych nam dzisiaj raf. Istniejące pierwotnie rafy koralowe lub formy imitujące je to:

Stromatolity - nie są typową rafą, ale w czasach ok. 600-700 milionów lat temu najprawdopodobniej były podobne do ekosystemu raf. Teraz są to kopuły niewielkich rozmiarów zbudowane z wielu bakterii, które się nawarstwiały, co imituje rafę koralową. Przed kambrem stromatolity istniały w większych rozmiarach (nawet do kilku metrów średnicy).

Archeocjaty - były to organizmy wyglądające kształtem jak gąbki, ale przekrojem wewnętrznym były podobne do koralowców.

Koralowce paleozoiczne - różnica między nimi a teraźniejszymi koralowcami jest taka, że nie wywodzą się z tej samej gałęzi ewolucyjnej (teraźniejsze pochodzą od scleractinii, a paleozoiczne były w gałęzi rugosa, czyli osobniczych, i tabulata, czyli kolonijnych).

Stromatoporoidy - należały do sklerogąbek w dewonie, w swojej strukturze miały warstwy podzielone liniami poziomymi (laminami) i pionowymi (pillami) oraz wypukłości (mamelony).

Amphiphora - były to gąbki o gałązkowatym wyglądzie z którymi często występowały dewońskie małże.

Mszywioły - tworzyły kolonie w czasie permu, miały siateczkowatą formę.

Fuzulinidy- były to otwornice, czyli mikroskamieniałości, które w czasie permu zyskały większe rozmiary.

Scleractinia - inaczej korale madreporowe. Są elementem ewolucji koralowców do formy znanej nam dzisiaj, możemy je znaleźć w koralowcach istniejących teraz. Miały skomplikowane szkielety. Jest możliwość, że istniały w paleozoiku, dewonie lub nawet w sylurze, ale nie żyły w symbiozie z glonami. Po wymarciu innych form rafopodobnych glony przeniosły się na scleractinie. Są w zapisie paleontologicznym od triasu.

Rudysty - przypominały rugozy, koralowce lub głowonogi, ale były małżami, których skorupy rozrosły się w nienaturalny sposób. W kredzie miały znaczenie rafotwórcze. Tworzyły kolonie. W pewnym momencie wyparły nawet rafy koralowe i były bardziej znaczące od scleractinii, przez co wymarły w czasie końca epoki kredy, a scleractinie utrzymały się do czasów współczesnych.

Pierwsze rafy koralowe były zbudowane przez koralowce czteropromienne (Jest to grupa paleozoicznych koralowców kolonijnych albo osobniczych - osobnicze mają kształt rogu).

Pod koniec paleozoiku zbudowane były przez glony, mszywioły (Tworzyły kolonie, były okryte galaretowatą osłonką) i koralowce.

W erze mezozoicznej występowały krasnorosty i koralowce sześciopromienne.

Korale madreporowe - należą do rzędu koralowców sześciopromiennych, występowały przeważnie w koloniach.

Zooksantelle (np. Montipora digitata)

Favosites                                                                        

Tridacna

Koralowce czteropromienne (np. Grewingkia canadensis)

Amphipora floatstone

Scleractinia (np. Diploria labyrinthiformis)

Archeocjaty (np. Antarcticocyathus webberi)

    Mszywioły (np. Flustra foliacea)                                                                                                   

  Rząd Hippuritoida

Acropora sarmentosa

Historia:

Organizmy rafotworcze - osiadłe rośliny i zwierzęta, tworzące zrąb koralowej rafy.

Atole - płaska wyspa koralowa, zwykle składająca się z rafy koralowej w kształcie pierścienia otaczającego lagunę.

Bioherma – nagromadzenie wapieni organogenicznych, powstałe na dnie morskim wskutek wzrostu zespołów osiadłych organizmów, np. gąbek, koralowców, szkarłupni i mięczaków.

Rafy mezofotyczne-„rafy cienia” – niedawno poznane ekosystemy rozwijające się zazwyczaj na większych głębokościach niż typowe, dobrze poznane rafy (zależy to od dostępności światła).

Kalcyfikacja - odkładanie się soliwapnia w tkankach miękkich organizmu.

Zeoksantelle - jednokomórkowe, fotosyntetyzująceglony o żółtej lub brązowej barwie np. bruzdniceendosymbiotyczne, żyją w symbiozie z promienicami, koralowcami, niektórymi małżami.

Formy ahermatypowe - koralowce żyjące pojedynczo, w różnych szerokościach geograficznych, zwykle na dużych głębokościach, nie wytwarzające raf.

Megalodon - wymarły gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej, prehistoryczny rekin, największa ze znanych ryb drapieżnych.

Mszywioły - typ wodnych, głównie morskich, kolonijnych zwierząt bezkręgowych.

Rudysty - wymarły rząd małży zaliczanych do Heterodonta, żyjący w jurze i kredzie, obejmujący gatunki o niejednakowo wykształconych połówkach muszli.

Scleractinie - rząd koralowców szcześciopromiennych, do którego należą drobne, osiadłe, przeważnie kolonijne polipy.

Fuzulinid - wymarły pierwotniak.

Dnia 18 września popłynęliśmy kajakami rzeką Brdą. Reprezentowaliśmy Liceum Ogólnokształcące w Czersku w akcji "Sprzątanie świata". Zbieraliśmy śmieci które wyrzucają do wody ludzie podczas letnich spływów. O nasze bezpieczeństwo zadbało dwóch instruktorów kajakarstwa, którzy przed rozpoczęciem spływu wytłumaczyli nam na co mamy uważać, jak omijać przeszkody oraz jak się zachować w niebezpiecznej sytuacji. Wielu z nas obawiało się rzęsistego deszczu oraz bardzo niskiej temperatury, ale mała grupa z opiekunem - p. Radkiem Literskim nie zrezygnowała z udziału w szczytnej akcji. Podczas sprzątania rzeki zebraliśmy 3 worki śmieci. Nasza akcja nie udałaby się bez wsparcia firmy "Kajakiem przez Bory" która udostępniła nam kajaki oraz niezbędny sprzęt. Dziękujemy wszystkim za zorganizowanie spływu, cieszymy się z dobrego uczynku i gotowi jesteśmy na następne sprzątanie.

Szymon Synak

28 maja grupa biolchemów z klas 2 wraz z panem Radosławem Literskim i Robertem Pruszakiem pojechała na wycieczkę rowerową po okolicach rezerwatów przyrody w pobliżu Czerska. 

Wycieczka rozpoczęła się z samego rana, o godzinie 10 ruszyliśmy spod szkoły w kierunku Łukowa. Na początku podjechaliśmy do cmentarza rosyjskich jeńców z czasów I wojny światowej oraz krótko omówiliśmy historię powstania zabytku.

Pierwszym celem wycieczki były okolice rezerwatu “Cisy nad Czerską Strugą”. Powstał by zachować stanowisko cisa, który został wprowadzony na ten teren sztucznie. Cisy są drzewami rosnącymi zazwyczaj do 15 m. Droga była dosyć wymagająca, ale krótka przerwa nad strumieniem zachęciła nas do dalszej wyprawy. Na miejscu dowiedzieliśmy się od pana kilku ciekawostek, np. o czerwonych osnówkach. Po krótkiej sesji z drzewkami ruszyliśmy dalej.

Kolejnym punktem wycieczki była okolica rezerwatu przyrody “Ustronie” który powstał w celu ochrony jarzębu brekinii. Po zapoznaniu się z celem ochrony rezerwatu postanowiliśmy zabawić się w poszukiwaczy. Dostaliśmy mapę, która miała zaprowadzić nas do ukrytego ,,skarbu". Droga wcale nie była łatwa, ponieważ skrywała ona wiele przeszkód. Jednym z trudniejszych wyzwań poszukiwania okazało się przeprawienie się przez strumyk. Część wybrała skok, a reszta obalone drzewo. Niektórzy niestety nie wyszli z tego z suchymi butami i skarpetkami. Mała przygoda zakończyła się sukcesem i odnaleźliśmy pozostawione pudełko z różnymi pamiątkami. Wracając udało nam się zobaczyć jeden wyrastający jarząb brekinia. Droga powrotna do rowerów okazała się prostsza i mniej wymagająca, tym razem nikt nie wylądował w wodzie.

Mimo zmiennej pogody grupa nie poddawała się i bezpiecznie dotarła z powrotem pod mury szkoły. Długi dystans nikogo nie zniechęcił, wszyscy byli zadowoleni ze wspólnej przygody i każdy ma nadzieję na powtórne wyjazdy. 

Na pomoc owadom 

Owady to największa grupa roślinożerców, zamieszkująca prawie każde środowisko,

także słodkowodne. 70-80% gatunków zwierząt stanowią właśnie owady. Na każdy kilogram

człowieka przypada 300 kg owadów. Trudno jest sobie wyobrazić życie bez ich ingerencji. Są

one jednym z kluczowych uczestników krążenia materii organicznej w środowisku. Tempo

wymierania zwierząt jest szybsze, niż tempo opisywania nowych gatunków. Człowiek

poprzez zmianę terenu czy uprzemysłowienie go, powoduje obniżenie ilość występowania

owadów w danym rejonie (w Niemczech oceniono, że w ciągu 25 lat masa latających

owadów zmniejszyła się o 30%). Najwięcej owadów wymiera na terenach rolnych, w

szczególności tych najintensywniej uprawnych. Opryski pól czy sadów w danym rejonie

potrafią zabić, aż 90% owadów. Zmiana klimatu również wpływa na liczbę owadów i ich

gatunków. Ocieplenie klimatu w Polsce, niosące ze sobą łagodniejsze zimy, powoduje

zniknięcie z kraju gatunków, które lepiej czują się w chłodzie, a pojawienie się tych, które

wolą ciepło (południowych gatunków). Z tego powodu w Polsce odnotowano przybycie

modliszek oraz zwiększenie ilości występowania gatunków ważek. Pomimo, że ważki i

modliszki nie stanowią zagrożenia, w miarę postępowania tych właśnie procesów, mogą

pojawić się gatunki, które będą stanowiły zagrożenie. Na terenach europejski monitoruje się

pojawienie afrykańskich i azjatyckich gatunków komarów, które mogą przenosić groźne

choroby dla człowieka. Jak na razie w Polsce nie odnotowano zwiększonej ilości przypadków

chorób wywołanych przez egzotyczne owady, jednakże kiedyś się to zmieni. Należy dbać i

chronić owady. W tym celu warto zmienić nawyki żywieniowe, zmniejszyć popyt na żywność

produkowaną szkodliwymi dla przyrody metodami, a także sięgać po ekologiczne

rozwiązania dalekie od przemysłowej produkcji. Dbanie o naturalne zbiorniki i cieki wodne, a

także ich otoczenie pozwoli ochronić żyjące tam owady. Rzadsze koszenie trawnika,

montowanie tzw. hoteli dla owadów, czy budowa małych stawów, trawników i eklaw,

umożliwia przeżycie większej ilości owadów oraz jej populację. Człowiek powinien dbać o

owady, tak samo jak dba o pszczoły, ponieważ gdyby nie było pszczół, nie byłoby także

człowieka. Pszczoły jednakże są gatunkiem udomowionym, przez co nie byłyby one w stanie

konkurować z dzikim gatunkiem, gdyby nie pomoc człowieka. O ile dbanie o pszczoły jest

dla człowieka korzystne, to dbanie o liczne dzikie gatunki owadów zapylających byłoby

korzystniejsze, a pszczoły by przy tym skorzystały, ponieważ nie są one w stanie same

skutecznie zapylić każdego gatunku rośliny. Do tego są im potrzebne inne owady tj. motyle,

trzmiele itp. Należy więc dbać o owady kompleksowo.

Kinga Kloskowska na podstawie artykułu

https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/owady-wymieraja-powody-procesu-i-sposoby-na-walke-z-nim-niechzyjeplaneta/qlf0xyr,79cfc278

Na zdjęciu hotel dla owadów. 

Drwal ważniejszy niż drzewo

Nie tak dawno temu olbrzymie emocje wzbudzała wycinka Puszczy

Białowskiej – jednego z najstarszych i najważniejszych lasów, jakie obecnie

można zobaczyć w Polsce. Po raz kolejny niechęć do okazywania przyrodzie

szacunku oraz podobne nastawienie względem Unii Europejskiej dały się we

znaki. W ramach projektu „Przywracanie przyrody do naszego życia” państwa

należące do europejskiej wspólnoty miałyby kłaść większy nacisk na ochronę

swoich zielonych walorów. Czy Polska będzie jednym z niewielu, który do nich

nie dołączy?

Zmiany klimatyczne w ciągu ostatnich lat przybierają coraz bardziej

dramatyczny obieg, a zanieczyszczenie środowiska jest na tyle silne, że często

zdrowiej jest zostać w domu niż wyjść na spacer w zimowy dzień – szczególnie

jeśli mieszka się w stolicy. Tymczasem aż połowa światowego PKB zależy od

przyrody i jej zasobów. Zdaniem Unii odbudowa lasów czy rekultywowanie

gleb to absolutna konieczność, jeśli chcemy zatrzymać nadciągającą katastrofę

klimatyczną i zapewnić sobie bezpieczną przyszłość. W tym celu proponuje się

rozwiązania takie jak objęcie dużych obszarów ochroną (minimum 30 %

terenów Europy, także tych wodnych), zasadzenie 3 miliardów drzew czy też

walkę z wymieraniem pszczół i innych owadów zapylających.

Działania te nie zgadzają się jednak z planami Lasów Państwowych.

Instytucja nie życzy sobie, aby przynajmniej 40 % lasów w Polsce zostało

objętych ochroną ścisłą, bo doprowadzi to do znaczącego zmniejszenia jej

przychodów. Lasy Państwowe nie ograniczyły się jednak do krytyki w

działaniach. Otóż, każde nadleśnictwo otrzymało polecenie, aby głosować

przeciw europejskiemu projektowi. Nakazano również głosowanie z prywatnych

komputerów, gdyż głosowanie w miejscu pracy byłoby liczone dla wszystkich

tam obecnych głosów zbiorczo. Tymczasem inny adres IP umożliwia

manipulację tego rodzaju.

Użytkownicy obserwujący media społecznościowe Lasów Państwowych

szybko jednak przejrzeli te działania i wyrazili niepochlebną opinię na ich temat.

Słusznie – jeśli jest coś, czego można być pewnym, to tego, że lasy, nie tylko

nasze zresztą, potrzebują ochrony w tym samym stopniu, co my potrzebujemy

tlenu, który jest przez nie produkowany. Na całe szczęście w Polsce są jeszcze

inicjatywy świadczące o zaangażowaniu w sprawy ekologii. Przykładem tego

może być chociażby debata na temat Borów Tucholskich, prowadzona w tym

roku w formie elektronicznej, w której można wyrazić zdanie na temat ich stanu.

Lasom w Polsce pozostaje już tylko życzyć, aby trzymały się silnie i zdrowo.

Będzie im to potrzebne, zważywszy na obecną administrację instytucji, którą

powołano do otoczenia ich nadzorem.

Martyna Górnowicz na podstawie artykułu

https://www.dobreprogramy.pl/lasy-panstwowe-buntuja-sie-przeciw-unii-chcialy-zmanipulowac-ankiete-internetowa,6630135728142465a

Na zdjęciu Bory Tucholskie.

Klapki na oczach 

Jan Marcin Węsławski, dyrektor Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w wywiadzie opowiada o zalaniu Polski, które- w jego opinii- wraz z biegiem czasu ma nas spotkać. Krytycznie wypowiada się o przygotowaniach państwa na podnoszenie się poziomu morza, czy innych zmianach atmosferycznych jakie nas czekają, a mianowicie odczuwa on, że są  oficjalnie uznawane za niewygodny temat, jest stale odsuwany, gdzie zagranicą stale odbywają się dyskusje. 

Przyzwyczailiśmy się, że mamy pewną kontrolę nad tym, co dzieje się z przyrodą - stawiając nacisk na realność problemu, wypowiada się dyrektor Jan Marcin Węsławski.

Jednak ocean tak jak zawsze był, dalej pozostaje nieodgadniony. Za przykład podana zostaje Norwegia, która mimo braku płynących korzyści z chronienia podwodnych gatunków, dalej to robi. Traktując Ziemię jak sztukę, doceniając jej unikalność. 

Jan Marcin Węsławski odnosi się także do hipokryzji działań - chęć nienaruszonego pięknego otoczenia i budowie tuż obok plaży wieżowców. 

Mówiąc o skutkach zalania stwierdza, że teoretycznie poradzimy sobie z nimi, jednak około miliard ludności, którzy będą żyli na obszarach nienadających się już do życia, zostanie zmuszonych do przeprowadzki.

Podsumowując Jan Marcin Węsławski nawołuje do zastanowienia się, czym dla nas jako ludzi tak naprawdę jest przyroda i przypomina o postępowaniu, oraz nawykach konsumenckich, które w zależności od tego czy je zmienimy, czy też nie, może mieć katastrofalne skutki. 

Zuzanna Rafińska na podstawie artykułu

https://wiadomosci.wp.pl/miliard-ludzi-straci-miejsce-do-zycia-my-nie-umiemy-nawet-zrezygnowac-z-wegla-6623448801450976a

Na zdjęciu Morze Bałtyckie.

W polskich lasach prowadzi się zorganizowaną gospodarkę leśną . Lasy są użytkowane zgodnie z planem urządzania lasu (10 lat). Plan ten wyznacza na których pozycjach prowadzone będą w danym roku prace gospodarcze (zręby, trzebieże czyszczenie itp). Przykładowo dla sosny wiek rębności to od 110 lat, drzewa sosnowe które osiągną około 140 lat zaczynają chorować (huba , zgnilizna ) więc należy jak najlepiej wykorzystać drzewostany aby je wycinać i sadzić nowe drzewa dla przyszłych pokoleń. Na zrębach pozostawia się drzewa nasienne tak aby zapewnić naturalne odnowienie lasu, stosuje się domieszki drzew liściastych żeby wyeliminować monokultury sosnowe , przeważające na naszych terenach ma to na celu ,,wzmocnienie” drzewostanu przed skutkami kataklizmów (wichura 3,5 roku temu). Trzebieże w lasach mają na celu usuniecie nadmiaru drzew aby pozostałe mogły się lepiej rozwijać i by ich masa przyrastała.